Push and Pull System

Push System (ระบบผลัก) หรือที่รู้จักกันดีในชื่อของระบบการวางแผนความต้องการวัตถุดิบ (MRP) ซึ่งการวางแผนเรื่องการไหลเวียนของวัสดุคงคลังในระบบ ซึ่งเริ่มจากมีความต้องการของลูกค้าเข้ามาเป็นอันดับแรก (Customer Demand) หลังจากนั้นความต้องการของลูกค้าจะเป็นตัวกำหนดช่วงเวลา และปริมาณการป้อนวัตถุดิบเข้าสู่ระบบการผลิต ตัวอย่างเช่น ฝ่ายการตลาดทำการพยากรณ์ความต้องการของลูกค้า ส่งต่อให้ฝ่ายว่างแผนในการกำหนดยอดการผลิต ส่งต่อไปยังฝ่ายผลิตเพื่อทำการผลิตสินค้า จากนั้นฝ่ายผลิตส่งเข้าคลังสินค้า และส่งต่อลูกค้า

Pull System (ระบบดึง) หรือที่รู้จักกันดีในชื่อของระบบ Just In Time ซึ่งเป็นระบบที่ชิ้นงานจะถูกส่งต่อไปยังกระบวนการถัดไปก็ต่อเมื่อกระบวนการนั้น ๆ มีความต้องการเกิดขึ้น โดยจะเริ่มจากระบบได้รับความต้องการของลูกค้าเข้ามาก่อน ซึ่งจะมีความแตกต่างจากระบบผลักตรงที่ว่าความต้องการลูกค้านั้นจะเข้ามาที่กระบวนการผลิตขั้นตอนสุดท้าย ตัวอย่างเช่น ในสายการผลิตซึ่งจะต้องทำการเจาะชิ้นงาน แล้ว่งไปตัด แผนกเจาะจะทำการเจาะชิ้นงานให้พอกับความต้องการของแผนกตัดเท่านั้น นั้นคืออุปทานจะเกิดขึ้นเมื่อมีอุปสงค์มาดึง

ผลิตภาพ (Productivity)

ผลิตภาพ (Productivity) คือ ประสิทธิภาพในการผลิต วัดจากผลผลิตที่ได้มาจากการใช้ปัจจัยการผลิตไปในช่วงระยะเวลาหนึ่งสามารถหาได้จาก อัตตราส่วนของปัจจัยนำออก หารด้วยปัจจัยนำเข้า ซึ่งการผลิตสิ้นค้า และบริการได้มาจากการแปรทรัพยากรการผลิต กล่าวว่าหากสามารถแปรสภาพเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเพียงใด ผลผลิตที่ได้ก็จะมีปริมาณคุณภาพ และมูลค่าเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น โดยการปรับปรุงประสิทธิภาพของการผลิตสามารถดำเนินการได้ 2 วิธี คือ

1  การลดปัจจัยเข้าขณะที่ผลผลิตยังคงเดิม

2  การเพิ่มผลผลิตขณะที่ปัจจัยนำเข้ายังเท่าเดิม

ประเภทของการวัดผลิตภาพ

                1. การวัดผลิตภาพแบบปัจจัยเดี่ยว (Single factor productivity) เป็นการแสดงสัดส่วนของการใช้ทรัพยากร (ปัจจัยนำเข้า) หนึ่งอย่าง เพื่อการผลิตหรือบริการ (ปัจจัยนำออก) ดังสมการต่อไปนี

           ผลิตภาพ (Productivity) = หน่วยของผลผลิตที่ผลิตได้ (Units produced)/ปัจจัยนำเข้าที่ใช้ (Input Used)

                2. การวัดผลิตภาพแบบพหุปัจจัย (Multifactor productivity) เป็นการแสดงสัดส่วนของการใช้ทรัพยากร (ปัจจัยนำเข้า) หลายอย่าง หรือทั้งหมดทุก ๆ ปัจจัย ได้แก่ แรงงาน วัตถุดิบ พลังงาน ทุน ฯลฯ เพื่อการผลิตสินค้าหรือบริการ (ปัจจัยนำออก) ดังสมการต่อไปนี้

ผลิตภาพ (Productivity) =  ผลผลิต (Out put)/(แรงงาน + วัตถุดิบ + พลังงาน + ทุน + อื่น ๆ)

  

การจัดการโซ่อุปทาน Supply Chain Management

การจัดการโซ่อุปทาน หรือ Supply Chain Management คือการรวบรวมการวางแผนและการจัดการของกิจกรรมทั้งหมดที่มีความเกี่ยวข้องกับการจัดหา การจัดซื้อ การแปรสภาพ และกิจกรรมการจัดการทั้งหมด ที่สำคัญการจัดการโซ่อุปทานยังรวมถึงการประสานงาน (Coordination)และการทำงานร่วมกัน (Collaboration) กับหุ้นส่วนต่างๆในโซ่อุปทานซึ่งจะเป็นผู้จัดส่งวัตถุดิบ ตัวกลางผู้ให้บริการ ผู้ให้บริการลอจิสติกส์และลูกค้า แก่นสำคัญ คือ การจัดการโซ่อุปทานจะบูรณาการทั้งการจัดการอุปสงค์และอุปทานซึ่งรวมถึงภายในและภายนอกบริษัท โดย วิโรจน์ พุทธวิถี 2547 กล่าวว่าการจัดการโลจิสติกส์ และโซ่อุปทาน (Supply Chain and Logistics Management) เป็นกระบวนการที่ประกอบด้วยกิจกรรมทั้งทางธุรกิจทั้งหมดไม่ว่าจะทางตรงหรือว่าทางอ้อม เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า ไม่เพียงแต่กิจกรรมการผลิต และการจัดหาเท่านั้น แต่ยังหมายความรวมถึงการขนส่ง คลังสินค้า ร้านค้าปลีก และลูกค้า ในแต่ละองค์การธุรกิจ เช่น ผู้ผลิต โซ่อุปทานจะมีความหมายรวมถึงหน้าที่ต่าง ๆ ทั้งหมดที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการให้สิ่งที่ลูกค้าต้องการ ถูกสถานที่ และตรงตามเวลาที่กำหนด รวมถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ การตลาด การผลิต การกระจายสินค้า การเงิน และการให้บริการแก่ลูกค้า

ภาพแบบจำลองอ้างอิงการดำเนินงานโซ่อุปทาน (Supply Chain Operation Reference Model: SCOR ที่มา : Supply Chain Council (SCC):1996